به گزارش خبرنگار اجتماعی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ اعتراضات اخیر درپی فوت مهسا امینی دختر کرد ۲۲ساله سبب بروز مانورهای رسانه‌های ضد انقلاب شد، به طوری که می‌توان گفت درحواشی اغتشاشات اخیر شاهد پایین بودن سطح سواد رسانه‌ای در جامعه هستیم.
وایرال اخبار در شبکه‌های اجتماعی توسط ضد انقلاب و بی‌توجه به درستی یا نادرستی آن، شایعات کذب و صدها مصداق کوچک و بزرگ دیگر، نشان دهنده نبود سواد رسانه‌ای در فضای عمومی جامعه است. بی‌شک اگر میزان سواد رسانه‌ای و سواد فضای مجازی جامعه بالا بود، قطعا بسیاری از حوادثی که شاهدش هستیم به ویژه در حوزه امنیت روانی و عمومی جامعه رخ نمی‌داد.
در واقع باید گفت سواد رسانه‌ای یعنی مخاطب در برابر رسانه منفعل نباشد، هوشمندانه و فعالانه در برابر محتوای رسانه عمل کند. بنابراین در سواد رسانه‌ای تاکید می‌شود پذیرش بدون اندیشه نداشته باشیم. یعنی قرار نیست هر چیزی را که هر رسانه می‌گوید، بپذیریم.
در وهله اول باید گفت سواد رسانه‌ای کسب بینش و درک برای تشخیص درست رسانه‌ها از یکدیگر است. هدف اصلی سواد رسانه‌ای می‌تواند این باشد که براساس آن بتوان دید که آیا بین محتوای یک رسانه با عدالت اجتماعی رابطه‌ای وجود دارد یا خیر.
هر رسانه دارای نظامی است که می‌توان براساس یک جریان، گروه یا قدرت حاکمه باشد تا محتوای تولید شود که الزاما عدالت‌جو نباشد. بنابراین چنین محتوای رسانه‌ایی نمی‌تواند در خدمت عدالت اجتماعی عمل کند. پس می‌توان این نکته را در نظر داشت که آگاهی و اطلاعاتی که از رسانه‌ها به دست می‌آید ممکن است به صلاح مردم نباشد.
در شرایط اشباع رسانه‌ای و در فضای موجود افراد در معرض حجم بالایی از اطلاعاتی هستند که به هیچ وجه به برخی از آن‌ها نیاز ندارند. پس باید از پیام‌ها و اطلاعات اطرافمان براساس نیازهایمان استفاده کنیم تا دچار سردرگمی نشویم. امروزه سواد رسانه‌ای یکی از موضوعات جدی در فضای رسانه‌ای بوده و کسانی که در این زمینه اطلاعات خوبی دارند، به راحتی می‌توانند در مواقع بحرانی و در شرایطی که نیاز به تشخیص اخبار درست از نادرست احساس می‌شود، گام بردارند. مردم با دانش کافی در بحث سواد رسانه‌ای می‌توانند به راحتی اخبار درست را از اخبار نادرست تشخیص دهند.
مسلط شدن به سواد رسانه‌ای هم مستلزم کسب آمیزه‌ای از مهارت‌هاست. امروزه در دنیایی زندگی می‌کنیم که خواه ناخواه در شرایط اشباع رسانه‌ای قرار دارد، فضای پیرامون ما سرشار از اطلاعات است که سواد رسانه‌ای را می‌توان بستر منطقی دسترسی، تجزیه و تحلیل و تولید ارتباط در شکل‌های گوناگون رسانه‌ای دانست.
برای اطمینان از استفاده ایمن رسانه‌ها می‌توانید برخی از مهارت‌های کلیدی سواد رسانه‌ای را انتخاب کنید و با رشد دادن آن ورود خود را به دنیای سواد رسانه‌ای آغاز کنید. چند مهارت مفید برای شروع در ادامه توضیح داده شده است.
مهارت سواد رسانه‌ای؛ تحلیل محتوا
شما در عصری زندگی می‌کنید که کتابخانه وسیعی از اطلاعات را در دسترس قرار می‌دهد. برای اینکه انتخاب کنید در معرض چه محتوایی از چه رسانه‌ای قرار بگیرید بهتر است ابتدا اطلاعات را با سواد رسانه ای تحلیل کنید. هنگام تجزیه و تحلیل یک بخش از محتوا باید به ارتباط، سوگیری شناختی و قابل اعتماد بودن محتوا توجه داشته باشید. این مهارت به عنوان تجزیه و تحلیل رسانه گفته می شود و شامل تمام تحقیقاتی است که در نقد یک قطعه رسانه انجام می شود. با تجزیه و تحلیل محتوا می‌توانید تعیین کنید که هدف محتوا چیست و تاثیر بالقوه آن رسانه ممکن است چه باشد. سواد رسانه‌ای ارتباط تنگاتنگی با تفکر انتقادی دارد. این یک مهارت ضروری برای انتخاب محتوای رسانه‌ای است.
مهارت سواد رسانه‌ای؛ تولیدمحتوا
همانطور که در طول این بحث شرح داده شد تولید رسانه در اینترنت برای افراد آسان است. یکی از راه‌هایی که می‌توانید به دنیای رسانه‌ها کمک کنید از طریق پست‌های وبلاگ، ویدیوهایی یوتیوپ، پادکست‌ها و حتی پست‌های رسانه‌های اجتماعی است. با درک قوی از سواد رسانه‌ای می‌توانید محتوای آنلاین با نیت خوب ایجاد کنید و به حجم رسانه‌های مفید موجود آنلاین بیفزایید. حتی می‌توانید از رسانه‌ها برای آموزش دیگران در مورد چرایی اهمیت سواد رسانه‌ای استفاده کنید. با داشتن رسانه شخصی، مهارت‌های سواد رسانه‌ای خود را در طول مسیر توسعه خواهید داد.
مهارت سواد رسانه‌ای؛ فعالیت بر اساس دانش شخصی
توانایی عمل براساس دانش شخصی از سواد رسانه‌ای یک مهارت بسیار مهم در سواد رسانه‌ای است. ایجاد تغییر زندگی شخصی براساس یک منبع رسانه‌ای بسیار قابل اعتماد بر پایه دانش سواد رسانه‌ای عمل می‌کند. به عنوان مثال اگر یک منبع قابل اعتماد، اطلاعاتی را در مورد یک موضوع جهانی به اشتراک می‌گذارد و شما متعهد می‌شوید که برای کمک به آن هدف داوطلب شوید این کار بر اساس دانش سواد رسانه‌ای شما عمل می کند. به طور مشابه ممکن است بخواهید در حوزه‌های مختلف رسانه درگیر شوید.
شما با صرف زمان برای خواندن این مقاله یک قدم از باقی هم نوعان جلوتر هستید. اما شما هرگز نمی‌توانید دانش کافی داشته باشید مگر تا زمانی که از یک راه عالی برای توسعه فردی و افزایش مهارت‌های خود یعنی ادامه یادگیری بهره ببرید. منابع زیادی به صورت آنلاین وجود دارد که به شما در مسیر افزایش مهارت سواد رسانه‌ای کمک می‌کند.
مهارت سواد رسانه‌ای؛تمرین مهارت‌های آموخته شده
با توجه به میزان رسانه‌ای که شما هر روز در معرض آن قرار می‌گیرید تحلیل عمیق تک تک رسانه‌ها تقریبا غیرممکن است. با این حال هرچه بیشتر مهارت‌های سواد رسانه‌ای خود را افزایش دهید در تحلیل و ارزیابی رسانه‌ها بهتر عمل خواهید کرد. همانطور که روی این مهارت‌ها کار می‌کنید نگاه انتقادی شما به رسانه ها و احتیاط در مورد آنچه مصرف می کنید به یک عادت تبدیل می شود و می توانید محتوا را به شیوه ای سالم تر دنبال کنید.
مهارت سواد رسانه‌ای؛ تفکر انتقادی
شما باید تلاش آگاهانه ای برای ارزیابی رسانه‌ای که مصرف می‌کنید انجام دهید. می‌توانید این کار را با پرسیدن چند سوال کلیدی در مورد رسانه‌ای که با آن مواجه می‌شوید انجام دهید. با این کار می‌توانید به هدف مصرفی خود پی ببرید و تشخیص دهید که آیا ارزش پیگیری دارد یا خیر.
مهارت‌های سواد رسانه‌ای؛ سخن آخر
با توجه به اطلاعات و رسانه‌ای متعددی که به صورت روزانه عرضه می شود سواد رسانه‌ای اکنون بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. هدف این است که شما آماده شوید هر رسانه‌ای را که در حال و آینده با آن روبه‌رو می شوید ارزیابی انتقادی کنید. رسانه‌ها به طور مداوم در حال رشد و پیشرفت هستند. بنابراین چیزهای زیادی برای پیگیری وجود دارد و سواد رسانه‌ای نیز باید به طور متناسب به روز شود.
