به گزارش نبض سحر به نقل از الف، انعقاد قرارداد واردات ۱۳۰۰۰ رأس دام سبک توسط بنیاد شهید و با هدایت وزیر جهادکشاورزی، و انتقادات کارشناسی مطرح شده در این زمینه بهانه‌ای شد تا این موضوع در بخش کارشناسی الف بررسی شود. آنچه کارشناسان بر آن اتفاق نظر دارند این است که هموار کردن مسیر واردات، در برابر شرایط سخت تولید داخل، شیوه‌ای مذموم و نادرست است، اما آیا انعقاد این قرارداد و واردات این گونه خاص دامی با این هدف انجام می‌گیرد؟
بر اساس گزارشهای رسمی – از جمله آمارهای جهادکشاورزی – تولید گوشت قرمز در سالهای اخیر با اندکی فراز و نشیب روی ظرفیت ۸۰۰ هزار تن ثابت مانده است. این میزان تولید بناست طی برنامه پنجساله ششم، به حدود ۹۰۰ هزار تن برسد و رشد ۲ درصد در سال را تجربه کند.
نگاهی به آمارهای واردات گوشت قرمز طی یک دهه اخیر نشان می‌دهد، بجز سالهای بحرانی ۸۹، ۹۰و ۹۱، که واردات این محصول به ترتیب از مرز ۲۴۵، ۱۹۳ و ۱۶۵ هزار تن گذشت، همه‌ساله کسری سبد خانوار، به میزان حدود ۱۰۰ هزار تن از محل واردات این محصول تأمین شده است. در صورتی که رشد پیش‌بینی شده در تولید تا سال ۱۴۰۰ محقق شود، برای نگه‌داشتن تراز مصرف سرانه ۱۱ کیلوگرمی در کشور، باز هم نیاز به ۷۰ هزار تن گوشت وارداتی وجود خواهد داشت، و از حیث واردات شرایط کشور تغییر معناداری نخواهد کرد.
با توجه به خصوصیات گوشت دامهای مختلف و ناظر به ظرفیتهای بومی و شرایط اقلیمی، توسعه ظرفیت تولید داخل دام سبک مهمترین و مناسبترین راهبرد برای ترمیم مسئله واردات است. بررسیهای کارشناسی نشان می‌دهد و اخبار واصله نیز مؤید این مطلب است که دولت محترم ۴ روش را برای ترمیم این خلأ مد نظر قرار داده است.
۱٫رویکرد اول، برنامه کوتاه‌مدت انتقال بخشی از زنجیره تولید گوشت قرمز به داخل کشور است. در این روش مقرر شده گوساله ۱۰۰ روزه گوشتی، با ضریب تبدیل بالاتر از نژادهای داخلی، به همراه خوراک و علوفه وارد شود، و پرواربندی این گوساله‌ها در داخل کشور پی گرفته شود. این تمهید برای تأمین ضربتی گوشت قرمز، با تأکید بر تولید داخل، اندیشیده شده است.
با توجه به اقلیم و افزایش جمعیت کشور، و ممتنع بودن امکان پرورش انبوه گوشت گوساله، این راه به عنوان راه حل کوتاه مدت در نظر گرفته شده و استراتژی بلندمدت دولت جایگزین کردن دامهای سبک با دامهای سنگین است. دولت محترم در این زمینه سه راهبرد کلی را دنبال می‌کند.
۲٫ رویکرد دوم، اصلاح نژاد و تولید نژاد سنتتیک با استفاده از نژادهای بومی، با نژادهای پربازده خارجی است. این روش خصوصاً در روش پرورش روستایی کاربرد دارد و به «سمی اینتنسیو» معروف است. دو مشکل اساسی این روش، ظرفیت محدود توسعه، و همچنین ناشناخته بودن تبعات بلندمدت روشهای اصلاح نژاد است.
۳٫ رویکرد سوم این است که مراکزی مانند شرکت دام سپیدان (ذیل بنیاد شهید) تلاش می‌کنند با وارد کردن هسته ژنتیکی دامهای پربازده، و بومی کردن تکنولوژی پرورش این محصولات در سایتهای استانی، شرکتهای اقماری تولید اینتنسیو (داخل سالن و کنترل شده) توسط خود دامداران راه‌اندازی شود و بخشی از این واردات با پرورش فشرده و کنترل شده تأمین گردد. یاسر ترابی مسئول این پروژه در گفتگوی اختصاصی با الف خاطرنشان کرد:«ما برای نیل به این هدف، به حدود ۶۰ هزار رأس هسته ژنتیکی نژاد پربازده نیاز داریم تا با مجموع شرکتهای اقماری، تعداد دامهای مولد به ۵۰۰ هزار رأس برسد تا بتوانیم با تولید ۱٫۵ میلیون بره پروار حدود نیمی از واردات گوشت قرمز گوسفندی را پوشش دهیم.»
۴٫ رویکرد چهارم، روش مکمل توسعه ۱۰۰ هزار بز شیری است که برای تأمین توأمان شیر و گوشت انجام می‌شود.
گفتنی است راندمان دام سبک در کشتارها، استحصال ۱۷ کیلوگرم از هر گوسفند است. به این ترتیب کل ۱۰۰ هزار تن واردات گوشت قرمز (که البته حدود ۳۰ درصد آن را گوشت گوسفندی تشکیل می‌دهد) معادل گوشت حدود ۶ میلیون گوسفند تولید شده در داخل کشور است. امید است که با برنامه‌ریزی دقیق، برنامه‌های فوق محقق شود تا کشور از دام واردات این نیاز اساسی رهایی یابد.
