در یکی از غافلگیرانه ترین عملیات های نیروهای مسلح پس از پایان جنگ تحمیلی، سپاه پاسداران در پاسخ به حمله تروریستی گروهک تکفیری داعش به تهران و شهادت جمعی از مردم بی گناه و بی دفاع کشورمان، مواضع این گروهک را در منطقه دیرالروز در شرق سوریه آماج حمله موشکی قرار داد.
اگرچه هنوز بسیاری شاخص ها و ویژگی های این عملیات مهم موشکی سپاه، ناشناخته است اما می توان برخی از جزییات مهم آن همچون نوع موشک به کار رفته را مورد بررسی و کنکاش قرار داد.
ضربت ذوالفقار سپاه بر کمر داعش
بر اساس تصاویر منتشر شده، موشک های مورد نظر بر خلاف موشکهای بالتسیک میان برد معمول سپاه مثل خانواده شهاب یا قیام که عمودی بعد از پرتاب به سمت بالا حرکت می کنند به صورت زاویه دار پرتاب شده اند. در عین حال بعد از شلیک با حجم سنگینی از دود نیز مواجه هستیم. این دود نشانگر استفاده از سوخت جامد در این موشک است و در عین حال پرتاب شدن با زاویه این موشک نشان دهنده این است که به احتمال بسیار بالا با یکی از اعضای خانواده مقتدر و دقیق فاتح رو به رو هستیم. اما کدام عضو؟
**برای مشاهده اندازه اصلی روی نقشه کلیک کنید**
فاصله حدودی محل پرتاب تا برخورد موشک های ایرانی در سوریه در حدود ۶۰۰ تا ۶۵۰ کیلومتر
بر اساس اعلام منابع مختلف، چیزی در حدود ۶۵۰ کیلومتر از محل پرتاب موشک های ایرانی در استان کرمانشاه تا هدف های منهدم شده در سوریه فاصله است که در این صورت تنها یک گزینه وجود دارد و آن هم موشک ذوالفقار است. اما ذوالفقار چگونه موشکی است؟
موشک ذوالفقار که در جریان رژه نیروهای مسلح در ۳۱ شهریور ۱۳۹۵ رونمایی شد بر اساس اعلام فرمانده نیروی هوا فضای سپاه چیزی در حدود ۷۵۰ کیلومتر برد دارد.
این موشک در حقیقت آخرین عضو خانواده فاتح به حساب می آید. جمهوری اسلامی ایران از اوایل دهه ۱۳۸۰ شمسی با نسل اول موشک های فاتح ۱۱۰ صاحب موشکی بالستیک کوتاه بردی با برد حدود ۲۰۰ کیلومتر شد. در آغاز راه، دقت و جزییات فاتح ایرانی به مانند امروز نبود و در طول سالهای بعد، نسل های مختلفی از این موشک وارد خدمت شدند که هم برد این موشک را به ۳۰۰ کیلومتر رسانده، هم خطای آن را تقریبا صفر کرده و در سیستم پیشران آن از سوخت پیشرفته تری استفاده شد.
موشک فاتح ۱۱۰ در حال پرتاب
نسل چهارم موشک فاتح ۱۱۰ در شهریور ماه سال ۱۳۹۱ شمسی رونمایی و پس از حدود صرف یک دهه زمان جمهوری اسلامی ایران صاحب دقیق ترین موشک بالستیک خود شد. تصاویر پخش شده از تست این موشک در همان زمان جای هیچ شک و شبه ای را در نقطه زنی این موشک بر جای نگذاشت. موشک فاتح ۱۱۰ آنچنان در دقت و قدرت تخریب عمل کرده است که حتی موجبات تحسین کارشناس معروف صهیونیست نیز شده است.
یوزی رابین مدیر اسبق دفاع موشکی اسراییل می گوید: “ایرانی ها به خوبی در جریان تحولات در بحث دفاع موشکی، مخصوصا الان که این سامانه ها در منطقه خلیج فارس مستقر شده اند، هستند. آنها، فاتح ۱۱۰ را برای شکست دادن سامانه های دفاع موشکی ساخته اند.”
مدیر اسبق برنامه دفاع موشکی اسراییل در عین حال یادآور شده است: من یک مهندس هستم و به عنوان یک مهندس باید بگویم که ایرانی ها در برنامه فاتح ۱۱۰ به خوبی کار کرده اند. آنها یک راکت ۶۱۰ میلی متر را انتخاب کرده و آنرا ارتقاء دادند. آنها به شیوه های گوناگون دقت این موشک را افزایش دادند و در حال حاضر نزدیک به ۵ الی ۶ مدل از این موشک وجود داشته و سر جنگی ۵۰۰ کیلویی دارد که می تواند یک بلوک شهری را نابود کند.
رابین اضافه کرده است: “مدل ضد اهداف زمینی این موشک با هدایت اینرسایی و جی پی اس ساخته شده است و یک سلاح نظامی است که برای حمله به شما (آمریکایی ها ) و متحدان و پایگاه های شما در منطقه ساخته شده است.”
موشک خلیج فارس
اما متخصصان ایرانی به موشک های زمین به زمین اکتفا نکرده و با استفاده از پلتفرم فاتح ۱۱۰ ، موشک های ضد کشتی و ضد رادار بالستیکی را نیز توسعه دادند. موشک های خلیج فارس، هرمز ۱ و هرمز ۲ به عنوان سه موشک بالستیک ایرانی در نقش های ضد کشتی و ضد رادار همگی از الگو و ساختار طراحی موشک فاتح ۱۱۰ استفاده کرده و در بخش سامانه جستجوگر خود از رادارهای آشیانه یاب و یا جستجوگرهای اپتیکی بهره می برند.
این موشک ها به همراه خانواده فاتح همگی بر روی شاسی با توان تحرک بالا نصب شده اند که می تواند تحرک بالایی را برای این سامانه تامین کرده و بقاء پذیری آن در میدان نبرد را افزایش دهند.
موشک فاتح ۳۱۳
به صورت ظاهری و با نگاه به تصاویر این موشک می توان این گونه گفت که تغییر خیلی چشمگیری در ظاهر این موشک به نسبت فاتح ۳۱۳ ایجاد نشده است و به طور معمول، برای افزایش برد یک موشک به نسبت نمونه های قبلی – در حالی که اندازه و شکل ظاهری آن تغییر خاصی نکرده – به دو صورت می توان عمل کرد.
موشک ذوالفقار
موشک ذوالفقار
تصویر موشک شلیک شده به سمت سوریه توسط سپاه که به احتمال فراوان موشک ذوالفقار است
یکی از گزینه ها آن است که باید سر جنگی سبک تری بر روی آن نصب شود، یا اینکه بایستی از سیستم سوخت یا پیشران جدیدی برای این موشک استفاده کرد. به نظر می رسد صرف کم کردن سر جنگی، چنین توانمندی را به یک موشک نخواهد داد که از بردی در حدود ۳۰۰ کیلومتر در نمونه های فاتح ۱۱۰، به بردی در حدود ۷۵۰ کیلومتر برسد لذا، قطعا باید گزینه دستیابی عملیاتی نیروهای مسلح کشورمان به سیستم پیشرانه و سوختی که با همان ابعاد موشک های گذشته، می تواند بردی در حدود ۲ برابر را فراهم کند، یک اتفاق خاص و مهم است.
شلیک موشک سپاه به سمت سوریه – به زاویه حرکت موشک و دود حاصل از پرتاب دقت کنید
در پایان باید گفت به احتمال بسیار بالا حداقل تصاویر منتشر شده از شلیک موشک از استان کرمانشاه متعلق به پرتاب موشک های ذوالفقار به سمت تروریست های داعشی است. جمهوری اسلامی ایران با این حرکت رسما بعد از پایان جنگ تحمیلی در معدود اتفاقات عملیاتی برای خارج از مرزها، دست به ذخایر موشکی خود برده و تعدادی از موشک های تاکتیکی با دقت بالای خود را به سمت اهداف مورد نظر شلیک کرد. مشخصا انتخاب سلاح با دقتی خاص برای این عملیات صورت گرفته است تا از هر گونه آسیب به غیرنظامیان یا نیروهای ارتش سوریه که در بخش هایی از این منطقه محاصره هستند جلوگیری شود.
از سوی دیگر، غافلگیری حرکت انجام شده به حدی است که بر خلاف شلیک موشک های کروز آمریکا به سوریه که ارتش سوریه با اطلاع از آن، عمده تجهیزات خود را از پایگاه مورد حمله خارج کرد، این شلیک ها (که گفته می شود ۶ فروند بوده) بدون اطلاع تمامی حساسه ها و رصد های دشمنان فرامنطقه ای در حوالی مرزهای ایران صورت گرفته و عنصر “غافلگیری” را در اوج خود به نمایش گذاشته است.
