در آستانه پایان عمر دولتی هستیم که یکی از وعده‌های اصلی رئیس آن در زمان تبلیغات انتخاباتی سال۹۲، بازگرداندان عزت به پاسپورت ایرانی بود و از همین موضوع نیز بهانه‌ای برای حمله به سیاست‌خارجی دولت سابق استفاده می‌کرد.
اما آنچه که درحدود ۴ سال گذشته از عمر کابینه روحانی نشان می‌دهد، این است که در این مدت نه تنها نتوانسته به این وعده انتخاباتی خود جامه عمل بپوشاند بلکه واقعیات جامعه بین‌المللی خبر از افت شدید ارزش پاسپورت ایران در میان سایر کشورها و همچنین افزایش بی احترامی به شهروندان ایرانی در سایر کشورها دارد.
در آخرین نمونه از این بی احترامی‌ها، طی روزهای گذشته خبری در رسانه‌های جهان مخابره شد که نشان از عمق کینه و دشمنی مقامات امریکایی نسبت به مردم ایران داشت.
پلیس امریکا در عملی وحشیانه اقدام به دستگیری کودک ۵ ساله ایرانی در فرودگاه بین المللی دالس واشنگتن کرد و این کودک را در بازداشت نگه داشت. این کودک خردسال که شهروند آمریکا محسوب می‌شود، در ایالت مریلند به همراه مادرش زندگی می‌کند.
این اتفاق البته با همراهی مقامات آمریکایی همراه شد و در اولین اظهار نظرها پیرامون این فاجعه، شان اسپایسر سخنگوی کاخ سفید، در پاسخ به پرسشی درباره این موضوع در اظهاراتی گفت: اینکه تصور شود فردی به علت سن و یا جنسیتش نمی تواند تهدید امنیتی باشد، اشتباه است.
این سخنان اسپایسر فارغ از اینکه در تحلیل منطقی نمی‌تواند جایی داشته باشد عمق کینه و دشمنی نظام حاکم بر آمریکا را نسبت به مردم سایر کشورها و بالاخص ایران نشان می‌دهد که فرمان جدید ضدایرانی ترامپ نیز می‌تواند بخش دیگری از این پازل باشد.
در فرمان رئیس‌جمهور آمریکا که اخیرا صادر و به فرمان ضدمهاجرتی معروف شده است، دولت آمریکا از ورود شهروندان برخی کشورها به خاک ایالات متحده با طرح اتهام ساختگی اقدام تروریستی جلوگیری کرده است.
این دستورالعمل اجرایی، شامل تعلیق برنامه اجازه ورود پناهندگان به آمریکا برای ۱۲۰ روز، ممنوعیت ورود پناهندگان سوری تا زمان اعمال “تغییرات جدی” که “با منافع ملی سازگار است، “تعلیق ۹۰ روزه ورود از عراق، سوریه و کشورهایی که “موجب نگرانی” هستند، است. عنوان شده که در این میان ۷ کشور شامل این قانون، نام ایران نیز وجود دارد که نشان‌دهنده این است دیدگاه دولت امریکا به مردم ایران به عنوان یک کشور تروریستی است و دستگیری این کودک ۵ ساله نیز موید این گزاره است.
اما در داخل کشور، تیم سیاست خارجی دولت که تمام وقت خود را صرف برجام کرده بود، از سایر مسایل مربوط غافل شدند که این ضعف اساسی موجب شد روز به روز برتعداد بی احترامی به ایرانیان افزوده شود.
این حجم بی احترامی‌ها به حدی بود که در یک سال گذشته کشورهای ناپیدا در نقشه جهان نیز جرئت پیدا کردند علیه ایران موضع گیری کنند. در این زمینه می‌توان به قطع رابطه جیبوتی و اظهارات ضدایرانی مقامات آن، قطع رابطه کومور و… و همچنین تحرکات ضدایرانی وزرای خارجه کشورهای کوچک حاشیه خلیج فارس همچون بحرین اشاره کرد. در کنار این موارد مطرح شده همچنین می‌توان به ضعف دستگاه سیاست خارجی در پیگیری فاجعه منا و تجاوز به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده، راه ندادن نماینده دولت تدبیر و امید در سازمان ملل به آمریکا، عدم صدور ویزا توسط رژیم سعودی برای حج گذاران ایرانی و… اشاره کرد.
از سوی دیگر مقایسه جایگاه پاسپورت ایران در زمان روی کار آمدن حسن روحانی و امروز که دوران مدیریت او رو به پایان است نیز موید این است که روحانی نتوانسته به وعده خود در بهبود جایگاه ایران میان سایر کشورها عمل کند.
این گزاره را می‌توان با استناد به آمارهای سالانه موسسه Henley and Partners که در زمینه مسائل اقامت و شهروندی در حال فعالیت است به طور دقیق تری بررسی نمود. رده بندی کشورها در جدول مقایسه ای این موسسه برپایه تعداد کشورهایی است که دارنده گذرنامه می‌تواند بدون دریافت روادید، وارد آن‌ها شود.
بر اساس این آمارها، در دولت روحانی حدفاصل سال‌های ۲۰۱۳ الی ۲۰۱۶ میلادی ارزش پاسپورت ایرانی افت ۱۲ پله‌ای را تجربه کرده است.
جایگاه پاسپورت ایران در سال۲۰۱۳
آنطور که در اطلاعات منتشر شده آمده است، جایگاه پاسپورت ایران در میان سایر کشورها در سال ۲۰۱۳ میلادی -۱۳۹۲ شمسی- ۸۶ جهان بوده است که این عدد در سال ۲۰۱۶ بر طبق آخرین آمار اعلامی این موسسه به رده ۹۸ جهان و همطراز با کشورهایی چون اریتره، اتیوپی، نپال، فلسطین و سودان و پایین تر از کوزوو، سودان جنوبی، کنگو، بنگلادش و… قرار گرفته است.
جایگاه پاسپورت ایران در سال۲۰۱۴
جایگاه پاسپورت ایران در سال۲۰۱۵
از نکات قابل توجه در گزارش سال ۲۰۱۶ موسسه Henley and Partners این است که در این سال تنها ۶ کشور جهان جایگاه پایین تری نسبت به ایران دارند که اکثر آن ها کشورهای درگیر بحران های داخلی هستند که می‌توان به لیبی، سوریه، سومالی، عراق، پاکستان و افغانستان اشاره نمود.
این افت ارزش پاسپورت در حالی رخ داده که دولت یازدهم اولویت سیاست خارجی خود را بر مبنای تعامل با دنیا عنوان می‌کرد و توافق هسته ای با ۶ قدرت دنیا را نیز گامی در جهت بهبود جایگاه ایران در جهان می‌دانست اما واقعیت‌ها نشانگر این است که در پسابرجام نیز جایگاه ایران بهبود نیافته و تبلیغات دولتمردان در این زمینه نیز بی اساس بوده است.
انتهای پیام/سرویس جهان مشرق
