روز جهانی کارگر یادمان شورش کارگران آمریکائی در اول ماه مه ۱۸۸۶ در شیکاگو است که هر سال در بسیاری از کشورهای جهان جشن گرفته میشود.
به گزارش نبض سحر، حزبهای کمونیست و سوسیالیست و اتحادیههای کارگری در بسیاری از کشورهای جهان این روز را با برگزاری تظاهرات و راهپیمائیهای خیابانی برگزار میکنند.
مناسبت اول مه به عنوان روز کارگر به این لحاظ بوده است که در چهارم ماه مه سال ۱۸۸۶، و در چهارمین روز اعتصاب و تجمع کارگران آمریکایی در شهر شیکاگو، پلیس به روی آنان آتش گشود که شماری کشته، عدهای مجروح و بعداً چهارتن نیز اعدام شدند. کارگران اعتصابی خواستار تعدیل شرایط کار و کاهش ساعات روزانه کار از ده ساعت به ۸ ساعت بودند. قرار بود که اول ماه مه ۱۸۸۶ در آمریکا (ایالات متحده)، کاهش ساعات کار به هشت ساعت در روز، به اجرا درآید که چنین نشد و در نتیجه، کارگران در گوشه و کنار این کشور دست به تظاهرات زدند و در یکهزار و دویست کارخانه و کارگاه، اعتصاب صورت گرفت. شمار کارگران معترض شهر شیکاگو بیش از سایر شهرها و حدود ۹۰ هزار تن بود. در چهارمین روز تظاهرات شیکاگو، کارگران اعتصابی و هوادارانشان در «میدان بیده = Haymarket» جمع شده و از اینجا به حرکت درآمده بودند. سخنرانان آنان بر یک گاری بزرگ سوار بودند و شعار میدادند. پس از طی مسافتی، پلیس اطراف این گاری (چهارچرخه) را گرفت و خواست که تظاهرکنندگان متفرق شوند که ناگهان انفجاری صورت گرفت، یک مامور پلیس کشته شد و چند کارگر و پلیس نیز مجروح شدند. این حادثه سبب شد که پلیس دست به تیراندازی به سوی جمعیت بزند و کشتار صورت گیرد. آمار کشتهشدگان اعلام نشدهاست ولی اسامی انبوه مجروحان در دست است. پلیس با اعمال خشونت موفق شد جمعیت را پراکنده سازد. در پی این حادثه، هشت تن به عنوان مسبّب دستگیر شدند که پنج نفر از آنان کارگر مهاجر آلمانی و یکی هم آلمانی تبعه آمریکا بود. دادگاه یکی از این دستگیرشدگان را به ۱۵ سال حبس محکوم کرد و بقیه محکوم به اعدام شدند که فرماندار ایالت مجازات دو تن از آنان را به حبس ابد تخفیف داد. یکی از محکومان به اعدام، پیش از اجرای حکم خودکشی کرد و چهار نفر دیگر به دار آویخته شدند.
با رسیدن اخبار مربوط به این تظاهرات، کشتار و اعدام به سایر کشورها، در گوشه و کنار جهان مراسم یادبود برگزار و هر سال هم تکرار شد که به تدریج اول ماه مه، روز جهانی کارگر عنوان گرفت. چون اعدامشدگان شیکاگو عمدتاً آلمانی بودند، در سال ۱۹۳۳ حزب نازی آلمان روز اول ماه مه را روز ملی و تعطیل عمومی اعلام کرد.
روز کار در تاریخ اول مه در بسیاری از کشورها در سراسر جهان جشن گرفته میشده است و هنوز هم اغلب، روزی برای اعتراضات و تظاهرات است. در این روز، سازمان های مختلف کارگری در سراسر کشور در قالب گروه، به برگزاری مسابقات مختلف برای کودکان طبقه ی کارگر میپردازند. با این حال، در سال های اخیر، مراسم این روز، شکل تازه ای گرفته که در آن کارگران و اتحادیه های کارگری خواستار حفاظت از منافع خود و و دادن وجه انسانی به اصلاحات اقتصادی هستند.
جایگاه کار و کارگر در دیدگاه اسلام
از نظر اسلام انجام کار، مطلوب خداوند است و همچون عبادت و جهاد در راه خدا مقدس است.
پیامبر اکرم(ص) میفرماید: عبادت ده جزء است که نه جزء آن در کار و تلاش برای به دست آوردن روزی حلال است.مستدرک الوسائل، ج۱۳، ص۱۲
امام رضا(علیه السلام) می فرمایند:کسی که دنبال روزی میرود تا آبروی خود و خانوادهاش را حفظ کند، اجر و پاداشش از رزمندهای که در راه خدا جنگ میکند بیشتر است (عرق کارگر معادل خون شهید است.). وسائل الشیعه، ج۱۷، ص۶۷
در مکتب اسلام بیکاری و سربار دیگران بودن امری ناپسند شمرده شده است. امام صادق(ع) میفرماید: خداوند متعال بیکاری را دشمن انسان میداند.و همچنین دیگر معصومین (علیهم السلام) می فرمایند:
امام علی (علیه السلام): آفت موفقیت تنبلی است.میزان الحکمه، ج ۱۱،ص ۵۱۸۴
امام علی (علیه السلام): با عزم و اراده به جنگ سستی بروید.نهج البلاغه
امام باقر (علیه السلام): از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز، زیرا که این دو کلید هر بدی میباشند.میزان الحکمه، ج ۱۱، ص۵۱۸۶
امام صادق (علیه السلام):در طلب روزى و نیازهاى زندگى تنبلى نکنید، چرا که پدران و نیاکان ما به دنبال آن میدویدند و آنرا طلب مى کردند.وسائل الشیعه، ج۱۲، ص ۳۸
امام صادق (علیه السلام):در معاش دنیوى خود تنبلى مکن که سربار دیگران باشى.فروع کافى، ج ۵، ص ۸۶
امام موسی کاظم (علیه السلام):خداوند دشمن بنده ای است که زیاد می خوابد و بیکار است.(وسائل الشیعه، ج ۱۲، ص ۳۸)
کار، وسیله کسب تجربه انسان است و بر رشد عقلانی و اجتماعی او میافزاید. امام صادق(ع) میفرماید: «التجارت تزید فی العقل» تجارت عقل را رشد میدهد و هم ایشان باز می فرمایند: تَرْکُ التِجارَهِ ینْقَصُ الْعَقْلَ رها کردن کسب و کار، عقل را کم میکند. (وسائلالشیعه، ج۱۷، ص۱۴)
کار و کارگر در کلام رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار ۹ اردیبهشت ۹۴ با کارگران
آنچه بنده احساس میکنم این است که مجموعهی کارگری از اوّل انقلاب تا امروز حقّاً و انصافاً برای کشور کار باارزشی انجام دادند؛ اوّلاً خود ارزش کار و کارگر، ثانیاً حضور در میدانهای دشوار کشور در این سالهای متمادی، ثالثاً اغوا نشدن از اغواگری کسانی که میخواستند جامعهی کارگری را از اوّل انقلاب در مقابل نظام قرار بدهند. این فداکاری بزرگ را کارگران کردند درحالیکه مشکلات کارگری، معیشت کارگران هم در دورانهای مختلف وجود داشته است لکن جامعهی کارگری امتحان خوبی پس داده است.
کارگر درستکار نقش دارد. کارگری که سختیهای کار را تحمّل میکند – کار سخت است دیگر؛ کار جسمانی یکی از امور سخت در زندگی است – کارگری که عمر خود را، وقت خود را، نیروی خود را صرف میکند تا کار را تمیز از آب دربیاورد، دارد عبادت میکند؛ این حسنه است. من مکرّر در این دیدارهای با شما عزیزان، این روایت را از قول پیغمبر اکرم نقل کردهام که: رَحِمَ اللهُ اِمرَأً عَمِلَ عَمَلاً فَاَتقَنَه؛(۴) رحمت خدا بر آن آدمی که کاری را که انجام میدهد، محکمکاری میکند؛ چه در کار صنعتی، چه در کار کشاورزی، چه در مسائل گوناگون کارگری؛ وقتی کار متقن و محکمکاری شد، محصولْ تمیز از آب درمیآید، محکم از آب درمیآید. این هم نقش کارگر. این هم میشود عبادت.
انتهای پبام/