به گزارش نبض سحر به نقل از خبرنگار مهر، تغذیه سالم همراه با مواد غنی و مغذی، علاوه بر اینکه سلامت افراد را تضمین می کند، باعث می شود تا هزینه های درمان ناشی از تغذیه مواد غذایی ناسالم و بعضا آلوده نیز کاهش چشمگیری یابد. بنابراین، یکی از اهداف اصلی نظام های سلامت در هر جامعه ای، سلامت مواد غذایی است که در برنامه غذایی مردم قرار دارد.
متاسفانه وضعیت سلامت محصولات کشاورزی و فرآورده های غذایی در کشور ما، به دلیل استفاده نادرست و غیرعلمی از سموم و کودهای شیمیایی، به مخاطره افتاده است. همین مسئله سبب گردیده که مسئولان نظام سلامت و وزارت بهداشت، در تلاش برای کاستن از این مخاطرات باشد. اما، آنچه مسلم است اینکه با توجه به میزان بالای تولید محصولات کشاورزی و… در کشور، بهبود این وضعیت نیازمند زمان تقریبا طولانی است.
بررسی سموم و کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی
بررسی سموم و کودهای شیمیایی باقی مانده در محصولات کشاورزی، موضوعی بود که سال گذشته مدیران سازمان غذا و دارو آن را مطرح کردند.
به گفته دکتر هدایت حسینی مدیر کل نظارت بر مواد غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو، بررسی میزان سموم و کودهای شیمیایی باقی مانده در هفت محصول کشاورزی سال گذشته به صورت پایلوت در کشور انجام شد.
آن طور که وی عنوان داشته است، بررسی وضعیت موجود باقیمانده آفت کش ها و سموم در محصولات کشاورزی، بر اساس بند «و» ماده ۳۴ قانون برنامه پنجم توسعه، از تکالیف وزارت بهداشت است.
البته حسینی به این موضوع اشاره کرده است که بررسی سموم باقی مانده در ۱۰۰ میلیون تن محصولات کشاورزی که هر سال در کشور تولید می شود، کار سخت و شاید نشدنی باشد.
این در حالی است که گفته می شود فهرست سموم مجاز محصولات کشاورزی در سال ۸۶ تعیین شده و بر همین اساس، وزارت بهداشت کمیته سیاستگذاری در این ارتباط تشکیل داده تا وضعیت سموم و کودهای شیمیایی باقی مانده در محصولات کشاورزی را بررسی کند.
بر اساس سندی که در تاریخ ۲۷ اردیبهشت ۹۳ از سوی رئیس سازمان غذا و دارو برای ۱۰ دانشگاه علوم پزشکی کشور ابلاغ شد، آنالیز چند محصول کشاورزی در چند نقطه از کشور تا پایان سال گذشته می بایست انجام می شد.
محصولاتی همچون خیار، گوجه فرنگی، سیب درختی و برنج، از جمله محصولاتی بودند که قرار بود تا پایان سال گذشته ببیش از ۵۷۶۰ نمونه از میزان سموم باقی مانده در این ۴ محصول کشاورزی بررسی شود. همچنین میزان کودهای شیمیایی باقی مانده در سه محصول پیاز، سیب زمینی و کاهو نیز در چند نقطه از کشور مورد بررسی قرار گرفت که در مجموع ۷ هزار و ۵۶۰ نمونه از میزان سموم و کودهای شیمیایی باقی مانده در این ۷ محصول کشاورزی، بررسی و نتایج آن اعلام خواهد شد.
افزایش دقت و سرعت تشخیص سموم کشاورزی
دکتر رسول دیناروند معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو، از افزایش دو برابری میزان دقت و سرعت تشخیص سموم محصولات سلامت‌محور در کشور خبر داده و گفته است که دستگاه های تجهیز آزمایشگاهی تهیه شده که با یک تزریق بالغ بر ۱۹۰ نوع باقیمانده سموم همزمان تعیین و مشخص می‌شود. در حالی که در گذشته تشخیص این سموم در حدود ۱۰۰ نوع بود.
کنسروهای کنار خیابانی
دکتر سهیل اسکندری معاون اداره کل فرآورده های غذایی آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو در خصوص کنسرو تن های ماهی که در حواشی خیابانهای به فروش می رسد، گفت: از نظر سازمان غذا و دارو این محصولات و فراورده های مشابه به هیچ وجه مورد تائید نیستند و از آنجا که محصولات فوق اصطلاحا « زیر پله ای » محسوب می شوند و نظارتی بر آنها وجود ندارد قطعا تقلباتی در آنها رخ خواهد داد.
وی افزود: ممکن است فعل و انفعالات شیمیایی که به دلایل مختلف در آنها رخ می دهد خطر مسمومیت و حتی مرگ را نیز به همراه داشته باشد.
اسکندری معتقد است که تقلب در این محصولات می تواند شامل مواد مصرفی و کیفیت نازل فراورده ها، کیفیت مواد بسته بندی و نوع بسته بندی باشد یا اینکه پروانه بهداشتی آن جعلی بوده و حتی از نام برند معتیر سوءاستفاده کرده باشد.
اصلاح روغن های خوراکی
مهندس هومن رئوفی رئیس اداره نظارت و ارزیابی فرآورده های غذایی و آشامیدنی با منشاء دامی و دریایی سازمان غذا و دارو، در خصوص اصلاح و تعدیل روغن های خوراکی در تمامی مواد غذایی، گفت: برنامه اصلاح و تعدیل روغن های خوراکی در تمامی مواد غذایی و با اولویت روغن های خوراکی در دستور سازمان غذا و دارو قرار دارد و در وهله اول قصد دارد اسیدهای چرب ترانس را به صفر رسانده و میزان اسیدهای چرب اشباع را در حد امکان تعدیل نماید اصلاح این دو شاخص می تواند تاثیر بسیار مهمی در ارتقاء سلامت مصرف کنندگان و جامعه داشته باشد.
وی با بیان اینکه ویژگی های مواد غذایی را باید با شاخص های سلامت محور تعریف کرد، عنوان داشت: نباید دنبال مطرح کردن یک یا چند نوع روغن یا ماده غذایی خاص باشیم زیرا چیزی که سلامت مردم را تامین می کند ترکیب مناسب مواد غذایی است که باید با شاخص های سلامت محور همخوانی داشته باشد نه نوع ماده غذایی یا روغنی خاص.
سس های سالاد
مهندس مینو حاجیان کارشناس اداره غذایی و آشامیدنی سازمان غذا و دارو، معتقد است که سس های سالاد بین ۳۶ تا ۵۶ درصد چربی دارند و مابقی مواد تشکیل دهنده آن از سرکه یا آبلیمو و نشاسته است که از این میان می توان به سس تارتار، خردل و سس فرانسوی اشاره کرد.
وی به مصرف کنندگان این محصولات توصیه کرد: در حد اعتدال رو به پایین این محصولات را مصرف کنند و برای استفاده از چاشنی غذاهای خود از روغن زیتون، سرکه و آبلیمو و آب نارنج استفاده کنند.
کارشناس اداره سازمان غذا و دارو به افرادی که بی رویه از انواع سس استفاده می کنند هشدار داد: به دلیل اینکه در تهیه انواع سس ها از ادویه جات استفاده می شود و بسیار آلرژی زا هستند ، افرادی که سرماخوردگی یا بیماری گوارشی دارند باید در مصرف این محصولات دقت لازم را داشته باشند چراکه استفاده بیش از حد انواع سس ها مضر و بیماری آنها را تشدید می کند.
حاجیان گفت: در صورتی که هموطنان با آگاهی و با توجه به رژیم غذایی و حساب شده این محصولات را مصرف کنند با مشکل خاصی مواجه نمی شوند.
وی افزود: بسیاری از تولیدکنندگان انواع سس ها از انواع نشاسته ها و روغن به عنوان قوام دهنده و حجم دهنده استفاده می کنند که همین امر موجب چاقی فرد می شود.
حاجیان در ادامه به طبقه بندی سس ها اشاره کرد و اظهار داشت: سس سفید (مایونز) جزو سس های سرد محسوب می شود به این دلیل که فرآیند گرمایی ندارند و برای ماندگاری بیشتر مواد نگهدارنده به آنها اضافه می کنند ولی سس های قرمز که برپایه رب گوجه فرنگی اند و در ترکیباتشان سرکه ، مواد افزودنی مثل ادویه و گلوکز استفاده می کنند جزو سس های گرم معرفی می شوند.
وی خاطرنشان کرد: سس های قرمز چون فرآیند پاستوریزاسیون دارند و برای تهیه انواع آن از فرایند گرمایشی استفاده می کنند نیازی به مواد نگهدارنده ندارند.
حاجیان گفت: در هرحال سس گوجه فرنگی نسبت به سس های سفید درصد کالری پائین تر و ارزش غذایی بالاتری دارد و روغنی که در این محصولات استفاده می شود باید از نوع خالص و تصفیه شده باشد و پراکسیدش از یک درصد تجاوز نکند.
کارشناس مواد غذایی سازمان غذا و دارو افزود: در بیشتر کشورهای پیشرفته به دلیل رعایت موازین بهداشتی برای تهیه سس سفید از مواد نگهدارند استفاده نمی کنند و صنعت ایران نیز باید تا جایی پیش رود که از نظر تکنولوژی محصولاتی را تولید کنند که فاقد مواد نگهدارنده و بر پایه روغن زیتون باشد و این امر تحقق پیدا نمی کند مگر اینکه هموطنان چنین تقاضایی را از تولید کنندگان داشته باشند.
وی در ادامه به مردم توصیه کرد: هنگام خرید به اطلاعات درج شده بر روی محصولات توجه جدی داشته باشند چون ضابطه برچسب گذاری اجباری است به طوری که درصد چربی، نمک، شکر و نگهدارنده برروی برچسب باید قابل مشاهده باشد به عنوان مثال تولیدکننده سس های سفید موظف است میزان نگهدارنده را بر روی محصول تولید خود درج کنند.
