در فضیلت احیا این شب روایت کرده که مانند آن است که عبادت کرده باشد به عبادت جمیع فرشتگان،و عبادت در آن،برابر هفتاد سال عبادت است و اگر کسى را توفیق دست دهد،در چنین شبى در کربلا باشد و امام حسین علیه السّلام را زیارت کند و نزد آن حضرت تا صبح بیتوته کند ،خدا او را آغشته به خون امام حسین علیه السّلام در زمره شهدا با آن حضرت محشور فرماید.
در روایتى از رسول خدا(ص) آمده است که «هر کس شب عاشورا را بیدار بماند ( و به عبادت بپردازد) گویا عبادت فرشتگان را انجام داده است.
پیامبر اکرم(ص) فرمود ند: در شب عاشورا، چهار رکعت نماز مىگذارى و در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و پنجاه مرتبه سوره «توحید» را مىخوانى وقتى که در رکعت چهارم سلام نماز را گفتى، ذکر خدا را بسیار بگو و بر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) صلوات بفرست و تا مقدارى که ممکن است بر دشمنان اهل بیت(علیهم السلام) لعنت فرست.
صد رکعت نماز بجا مىآورى، هر دو رکعت با یک سلام، که در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و سه بار سوره «توحید» را مىخوانى و پس از پایان این نمازها، هفتاد بار مىگویى:
«سُبْحانَ اللّهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ لا إلهَ إلاَّ اللّهُ وَ اللّهُ اَکْبَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ إلاَّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظِیمِ».
رسول خدا(ص) فرمودند: کسى که این نماز را بخواند وقتى که بمیرد، خداوند قبرش را معطّر و خوشبو مىکند و هر روز – تا هنگام دمیدن صور – نورى وارد قبرش مى شود.
اعمال روز عاشورا
روز دهم ماه محرم روز شهادت اَبُاعَبْداللّهِ الحُسَیْن علیه السلام و روز مصیبت و حزن ائمّه اطهارعَلیهمُ السلام و شیعیان ایشان است و شایسته است که شیعیان در این روز مشغول کارى از کارهاى دنیا نگردند و مشغول گریه و نوحه و مصیبت باشند و تعزیت حضرت امام حسین علیه السلام را اقامه نمایند و به ماتم اشتغال نمایند به نحوى که در ماتم عزیزترین اولاد و اَقارب خود اشتغال مى نمایند.
قرائت زیارت عاشورا
در این روز زیارت کنند آن حضرت را به زیارت عاشوراء و در نفرین و لعن بر قاتلان آن حضرت و یکدیگر را تعزیت گویند.
آب دادن به زائران امام حسین(علیه السلام)
اگر کسى در این روز نزد قبر امام حسین علیه السلام باشد و مردم را آب دهد مثل کسى باشد که لشکر آن حضرت را آب داده باشد و با آن جناب در کربلا حاضر شده باشد.
اقامه عزا
باید در روز عاشورا مشغول کارى از کارهاى دنیا نگردد و مشغول گریه و نوحه و مصیبت باشد و امر کند اهل خانه خود را که تعزیه آن حضرت را بدارند و مشغول ماتم باشند چنانکه در ماتم عزیزترین اولاد و اقارب خود مى باشند.
و در آن روز آذوقه در خانه ذخیره نکند و نخندد و مشغول لهو و لعب نگردد و هزار مرتبه بر قاتلان آن حضرت لعنت کند و بگوید” اَلّلهُمَّ الْعَنْ قَتَلَهَ الْحُسَیْنِ علیه السلام”
نماز
براى این شب دعاها و نمازهاى بسیار با فضیلتهاى فراوان روایت کرده، از جمله صدر رکعت نماز که در هر رکعت پس از سوره حمد سه مرتبه سوره توحید خوانده،و بعد از پایان صد رکعت هفتاد مرتبه بگوید:
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّهَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
منزّه است خدا،و سپاس خداى را،و نیست معبودى جز خدا،و خدا بزرگتر است،و جنبش و نیرویى نیست مگر به خداى برتر بزرگ.
و در روایت دیگر پس از العلى العظیم استغفار هم ذکر شده.و نیز چهار رکعت نماز در آخر شب که در هر رکعت پس از سوره حمد،هرکدام از آیه الکرسى و سورههاى توحید و فلق،و ناس را ده مرتبه بخواند،و پس از سلام صدمرتبه سوره تحید را قرائت کند.
دیگر چهار رکعت نماز،درهر رکعت سوره حمد و پنجاه مرتبه سوره توحید و این نماز برابر است با نماز امیر المؤمنین علیه السّلام که فضیلت بسیار دارد و فرموده:پس از نماز،بسیار ذکر خدا کند،و صلوات بسیار بر رسول خدا صلى اللّه علیه و آله فرستد،و هرچه مىتواند بر دشمنان ایشان لعن کند.
روزه گرفتن در این روز کراهت دارد؛ ولی بهتر است بدون قصد روزه، تا بعد از نماز عصر از خوردن و آشامیدن خودداری شود.