سرنوشت اسکاتلند چگونه رقم می خورد؟/ تأثیرات جدایی اسکاتلند بر بریتانیا

اسکاتلند شبه جزیره‌ای در شمال بریتانیای کبیر است که از سالها پیش تحت سلطه بریتانیا قرار گرفته است.

اسکاتلند همراه با انگلستان، ولز و ایرلند شمالی کشور پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی را تشکیل می‌دهد. در کنار خاک اصلی، اسکاتلند هم‌چنین ۷۹۰ جزیره دارد که جزایر شمالی و هبریدز از آن جمله هستند.

از این تعداد جزایر ۱۳۰ جزیره مسکونی هستند؛ اسکاتلند ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و زبان رسمی آن انگلیسی است.

اسکاتلند و انگلستان تا سال ۱۷۰۷ کشورهایی با پادشاهی مستقل بودند اما در تاریخ یکم ماه مه ۱۷۰۷ دو کشور طی توافقنامه‌ای با هم متحد شده، کشور «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر» را به وجود آوردند.

پرچم کنونی بریتانیای کبیر از ترکیب پرچم اسکاتلند (زمینه آبی، ضربدر سفید) و پرچم انگلستان (زمینه سفید، صلیب سرخ) به وجود آمده‌است.

۲۷ شهریور ۱۳۹۲ (۱۸ سپتامبر ۲۰۱۳)، الکس سالموند، وزیر اول اسکاتلند با حضور در پارلمان محلی از پیشنهاد دولت خود برای استقلال این بخش از بریتانیا دفاع کرد و گفت که برگزاری همه‌پرسی استقلال اسکاتلند “فرصتی تاریخی” برای مردم این سرزمین خواهد بود.

قرار است همه‌پرسی استقلال اسکاتلند ۲۷ شهریور ماه امسال بر‌گزار شود و در حالی‌که حزب ملی‌گرای اسکاتلند، به رهبری آقای سالموند، از استقلال این سرزمین حمایت می‌کند، احزاب اصلی بریتانیا، از جمله حزب حاکم محافظه کار و حزب کارگر، همچنان خواستار حفظ یکپارچکی بریتانیا هستند. آقای سالموند گفت که اسکاتلند “ارزشمندترین” بخش از کشور بریتانیاست و عملکرد دولت محلی نشان می‌دهد که به عنوان یک کشور مستقل، آینده روشن‌تری خواهد داشت.

همچنین، نیکلا استرجن، معاون وزیر اول اسکاتلند، گفته است که امیدوار است دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا، در یک مناظره همگانی با آقای سالموند با موضوع جدایی اسکاتلند شرکت کند.

وی با رد این نظر که اسکاتلند استطاعت اداره امور خود به عنوان یک کشور مستقل را ندارد، گفت که “ما یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان هسیتم و طی سی سال گذشته، مالیات سرانه مردم اسکاتلند به مراتب از متوسط مالیات سرانه پرداختی در کل بریتانیا بیشتر بوده است.

استرجن افزود که در صورت استقلال اسکاتلند، این کشور به تناسب سهمی که در تولید ناخالص داخلی بریتانیا دارد، بخشی از بدهی‌های دولتی این کشور را برعهده خواهد گرفت.

با توجه مشترکات بسیاری که میان اسکاتلند و بریتانیا وجود دارد به نظر می‌رسد باید ابتدا این نقاط مشترک از یکدیگر جدا شوند تا به راحتی اسکاتلند بتواند جدا شود؛ قطعاً روشن شدن مسائلی نظیر مرزها، اقتصاد، تجهیزات مشترک و … می تواند به جدایی اسکاتلند بهتر کمک کند.

آیا مرز بین اسکاتلند مستقل و انگلیس کنترل خواهد شد؟

چشم انداز کنترل مرز اسکاتلند و انگلیس یکی از جنجالی ترین موضوعاتی است که توسط طرفداران اتحاد مطرح شده است.

در واقعیت، عملاً تصور برج نگهبانی و سیم خاردار غیر ممکن است اما حامیان رای “نه” ادعا می کنند که نگرانی درباره مرزها مسئله ای فراتر از این واقعیت ساده است که اسکاتلند به حق، کشور مستقلی بشود.

در حالی که سیاستمداران ارشد حامی اتحاد با جدیت معتقدند که در هر صورت روشی برای بازرسی در نظر گرفته خواهد شد، دولت اسکاتلند به منظور تضمین رفت و آمد آزاد میان اسکاتلند و بقیه بریتانیا، دقیقا همان گونه که امروز رایج است، ۱۰۰% بر موضع خود پافشاری می کند.

اخیراً، رهبر حزب کارگر گفته است که اگر در قدرت بود و اسکاتلند سیاست های مهاجرتی خود را تعدیل کرده بود، دولت او “مجبور بود که مسئله مرز را بررسی کند.”

همچنین سر آلن بیت، نماینده مجلس بِرویک-آپن-توئید،با اعلام این که اگر اسکاتلند مستقل شود انتظار خواهد داشت که در حوزه او کنترل مرزی وجود داشته باشد، در پیشبرد این استدلال تاثیر گذار بود.

این در حالی است که وزرای اس ان پی (حزب ملی اسکاتلند) می گویند، درحالی که رقبای آنها در باره کنترل مرزها به قصد ارعاب سر و صدا می کنند، آنها در این زمینه موضع شفافی دارند – در یک اسکاتلند مستقل، رفت و آمد آزاد میان بقیه بریتانیا و ایرلند ادامه پیدا خواهد کرد.

دولت اسکاتلند همان طور که در دفترچه “کاغذ سفید” برای استقلال نوشته است، قاطعانه می گوید: “دولت اسکاتلند در هیچ شرایطی اقدامی که رفت و آمد آزاد شهروندان سراسر بریتانیا و ایرلند به درون مرزهای ما، همان گونه که امروز ممکن است را محدود کند نخواهد پذیرفت.”

تغییرهای مساحتی که تغییرات آماری در پی دارد

اگر چه نتیجه همه پرسی تنها متکی بر تصمیم شهروندان اسکاتلند است، رای “آری” تحولاتی برای کل بریتانیا به دنبال دارد که مهمترین آن تغییر مساحت این کشور است.

بدون اسکاتلند، جایگاه بریتانیا از لحاظ تراکم جمعیت از چهل و پنجمین به بیست و نهمین کشور جهان صعود می کند.

در نتیجه این تحولات، دست کم به لحاظ آماری، کشوری که هم اکنون پرجمعیت است، یک باره شلوغ تر نیز می شود.

 

ناظران سیاسی معتقدند که جدایی و استقلال اسکاتلند از بریتانیای واحد نه تنها جایگاه بازیگری انگلیس در جهان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، بلکه آغازی بر پایان یک امپراطوری محسوب می‌شود.

در حالی که کمتر از چند روز به همه‌پرسی استقلال اسکاتلند از بریتانیا نمانده، از هم‌اکنون زنگ خطر فروپاشی این کشور برای رهبرانش به صدا درآمده است. چرا که قرار است این بار اسکاتلندی‌ها پس از ۳۰۷ سال از تحت‌الحمایگی انگلیس رها شوند و خود تاریخ کشورشان را رقم بزنند.

اسکاتلند سرزمینی است که در بخش شمالی جزیره بریتانیا واقع شده است و پس از انگلیس دومین منطقه وسیع تشکیل‌دهنده بریتانیا است. این منطقه حدود ۵/۵ میلیون نفر جمعیت دارد و با توجه به استقرار پایگاه‌های اصلی زیردریایی‌های هسته‌ای انگلیس در آن از نظر راهبردی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. لذا استقلال این کشور به لحاظ راهبردی و امنیتی پیامدهای منفی را برای انگلیس در پی دارد.

در یک نظرسنجی که اخیراً توسط مؤسسه Panel base صورت گرفته است، تعداد افرادی که خواهان جدایی اسکاتلند از بریتانیا هستند، به شدت افزایش یافته است. نکته قابل توجه این است که با انتشار نتیجه نظرسنجی، واحد پول پوند به شدت سقوط کرد و به پایین‌ترین ارزش خود طی ۱۰ ماه گذشته رسید. این در حالی ‌است که دولتمردان بریتانیا برای مواجهه با این موضوع هیچ گونه استراتژی مشخصی ندارند و هنوز هیچ برنامه‌ مشخصی برای احتمال ظهور اسکاتلند مستقل ندارند که این خود دال بر افول جایگاه این کشور دارد.

به باور برخی از تحلیل‌گران سیاسی، استقلال اسکاتلند از وزن انگلیس به عنوان یک کشور بزرگ اروپایی (در کنار آلمان و فرانسه) در صحنه معادلات اروپایی خواهد کاست و اقتصاد غیر‌مولد آن را با رقیبی تازه‌نفس و همجنس (اسکاتلند مستقل) به ویژه در زمینه‌های سنتی بانکداری، بیمه، تجارت، و خدمات مالی روبه‌رو می‌سازد. چرا که در واقع بخشی از مناسبات سیاسی و اقتصادی اروپائیان به ویژه کشورهای اروپای شمالی، گروه آلمان و روسیه به سمت اسکاتلند جدید‌التأسیس هدایت می‌شود و آنها از اهرم اسکاتلند مستقل برای مهار سیاست‌های اروپایی لندن بهره‌برداری بیشتری خواهند کرد.

به نظر می‌رسد که جرقه استقلال و رهایی از بند استعمار پیر اروپا زده شده و می‌رود که بریتانیا را در آستانه فروپاشی قرار دهد. آفتاب بریتانیا که زمانی غروب نمی‌کرد اینک در حال افول است و می‌رود که درخشش خود را فراموش کند.

انتهای پیام/دانا