بودجه سال ۱۳۹۳ با بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان «کسری تراز عملیاتی» بسته شده است و مجموع یارانه پیشنهاد شده توسط دولت برای پرداخت به کالاهای اساسی و دیگر گروه‌ها نیز ۲۱ هزار میلیارد تومان است.
رئیس جمهور گفته است که ارائه بودجه سال ۱۳۹۳ در مهلت قانونی عمل به یکی از وعده‌های انتخاباتی او است. در سالهای اخیر و دوره ریاست محمود احمدی‌نژاد، لایحه بودجه با تاخیر بسیار به مجلس ارائه می‌شد و گاه حتی روند تصویب بودجه یک سال تا چند ماه پس از آغاز همان سال به طول می‌انجامید و احمدی نژاد بسیار اصرار داشت که بودجه در دفترچه ای کوچک نوشته شود تا در “جیب جا شود”.
اما اولین بودجه دولت تدبیر و امید چه تفاوت هایی با اولین و آخرین بودجه محمود احمدی نژاد دارد؟
با آغاز دولت دهم، محمود احمدی نژاد تاخیرها را در ارائه بودجه به مجلس کلید زد. دولت دهم، در بودجه سال ۸۹، بیشترین ها را برای وزارت آموزش و پرورش، کار، رفاه و تامین اجتماعی و وزارت بهداشت اختصاص داده بود. به طوریکه وزارت آموزش و پرورش، سهم ۲۰درصدی از بودجه سال ۸۹ بین ۱۸وزارتخانه دولت داشت.وزارت ارتباطات و فناوری نیز وزارتخانه ای بود که محمود احمدی نژاد تمایلی نداشت تا بودجه زیادی برای آن تدارک دیده شود به طوری که سهم این وزارتخانه از بودجه پیشنهادی محمود احمدی نژاد تنها ۰.۱۱درصد بود.
مقایسه سهم وزارتخانه ها از بودجه در سال اول دولتهای دهم و یازدهم
برای حسن روحانی ، مانند همتای سابق خود وزارتخانه های آموزش و پرورش و کار، رفاه و تامین اجتماعی اهمیت بیشتری دارند. با این حال او ترجیح داده است وزارت نیرو سومین وزارت خانه ای باشد که بیشترین بودجه را می گیرد. وزارت نیرو سهمی ۹درصدی از لایحه بودجه ۹۳دارد. وزارت بهداشت سومین وزارتخانه ای بود که محمود احمدی نژاد در سال نخست دولت دهم، بیشترین بودجه را برایش درنظر گرفت. اما در لایحه بودجه ۹۳، وزارت بهداشت، ششمین وزارتخانه ایست که بیشترین سهم را از بودجه دولت دارد.
از سوی دیگر وزارت آموزش و پرورش و وزارت کار، رفاه و تامین اجتماعی در اولین بودجه دولت تدبیر و امید سهمی معادل ۳۳ و ۲۶ درصدی دارند درحالیکه در دولت محمود احمدی نژاد آموزش و پرورش تنها ۲۰درصد از بودجه را به خود اختصاص داد. این موضوع نشان دهنده اهمیت ویژه روحانی برای این دو وزارتخانه است.
مقایسه سهم وزارتخانه ها از بودجه طی سالهای ۹۲ و ۹۳ در سال آخر دولت احمدی نژاد و سال اول دولت روحانی
در بودجه سال ۹۲، وزارتخانه های کار، رفاه و تامین اجتماعی، آموزش و پرورش و دفاع بیشترین سهم را داشته اند. اما این ترکیب در دولت تدبیر و امید کاملا تغییر کرده است. چرا که روحانی ترجیح داده است بیشترین بودجه دولت خود را به سه وزارتخانه آموزش و پرورش، کار و نیرو اختصاص دهد. در این میان سهم وزارتخانه آموزش و پرورش و کار و تامین اجتماعی قابل توجه است. این دو وزارتخانه هر کدام به ترتیب ۳۳ و ۲۶درصد از کل بودجه را به خود اختصاص داده اند. در واقع ۵۹درصد از مبلغ کل بودجه ۱۸وزارتخانه به این دو وزارت خانه رسیده است.
با اینکه برخی از نمایندگان مجلس ایران از «انبساطی بودن» لایحه بودجه سال ۹۳ گفتند، اما مقایسه ارقام لایحه بودجه ۹۳ با قوانین پیشین بودجه نشان از «انقباضی» بودن آن دارد.
رییس‌جمهور در نطق پیش از تقدیم بودجه، سنت سالهای اخیر را اجرا نکرد و به جزئیات لایحه نپرداخت، اما گفت که «حجم بودجه عمومی دولت در سال آینده، ۱۹۵ هزار میلیارد تومان است؛ حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان کمتر از بودجه سال جاری.»
این در حالی است که نگاهی به ارقام بودجه نشان می‌دهد «سقف کل بودجه» سال آینده، بیش از ۷۸۳ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است؛ یعنی با حدود ۸ درصد افزایش نسبت به سال جاری؛ موضوعی که از سوی رییس مجلس نیز مورد توجه قرار گرفت.
