کم کاری تیروئید به بیماری ای اطلاق می شود که غده ی تیروئید شما مقادیر کافی از هورمون های مهم و اختصاصی این غده را، تولید نکند.
زنان، به ویژه زنان بالای ۵۰ سال، احتمال بیشتری دارد که به کم کاری تیروئید مبتلا گردند.
باید بدانید که به دلیل فعالیت های مرتبط با هورمون های مترشحه از تیروئید، کم کاری تیروئید تعادل طبیعی واکنش های شیمیایی بدن تان را مختل می کند.
کم کاری تیروئید در مراحل اولیه اش به ندرت سبب ظهور علایم بیماری می شود ولی در اغلب مواقع، کم کاری تیروئید درمان نشده می تواند سبب ایجاد شماری از اختلالات در سلامتی گردد؛ از جمله: چاقی، درد مفصل، ناباروری و بیماری قلبی.
خوشبختانه برای تشخیص کم کاری تیروئید آزمایش های دقیق سنجش عملکرد تیروئید در دسترس هستند و درمان کم کاری تیروئید با هورمون های تیروئید صنعتی معمولا راحت، ایمن(وقتی که دوز مناسبی از دارو مصرف شود) و موثر است.
علایم بیماری
علایم و نشانه های بیماری تیروئید بسیار گسترده هستند و به مقدار عدم کفایت هورمونی بستگی دارد. به طور کلی شما در این اختلال هورمونی، حتی اگر در مراحل اولیه، عوارض این بیماری ظاهر نگردد، پس از گذشت سال ها، اغلب عارضه تان دچار پیشرفت و شدیدتر شدن می گردد. در ابتدا به ندرت ممکن است که متوجه نشانه های کم کاری تیروئید نظیر خستگی و کسل شدن گردید و ممکن است به سهولت آن ها را به پیری و افزایش سن خود نسبت دهید و توجه چندانی نکنید ولی به موازات این که به تدریج کاهش متابولیسم و سوخت و ساز بدن تان ادامه می یابد ممکن است نشانه ها و علایم آشکار بیشتری در شما توسعه یابد. علایم بیماری کم کاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشند:
* خستگی
* تنبلی و احساس کسل بودن
* افزایش حساسیت به سرما
* یبوست
* پوست خشک و رنگ پریده
* صورت متورم
* صدای خشن و گرفته
* افزایش سطوح کلسترول خون
* افزایش وزن ناخواسته
* درد، حساسیت و سفت شدن عضلانی
* درد، سختی یا تورم مفاصل
* ضعف عضلانی
* دوره های قاعدگی شدیدتر از حالت عادی
* ناخن ها و موهای شکننده
* افسردگی
اگر کم کاری تیروئید درمان نشود، نشانه ها و علایم بیماری به تدریج شدیدتر می گردند. تحریک مداوم تیروئید ناشی از ترشحات هورمونی از هیپوفیز به منظور آزادسازی هورمون های بیشتر، ممکن است منجر به افزایش حجم تیروئید (گواتر) گردد. به علاوه ممکن است با پیشرفت بیماری بیشتر دچار فراموشی شوید و روندهای فکری شما آهسته تر شود و یا احساس افسردگی کنید.
کم کاری تیروئید پیشرفته که به نام میکزودم نامیده می شود نادر است ولی وقتی این حالت ایجاد گردد می تواند تهدیدی برای زندگی شما محسوب شود. علایم این نوع کم کاری تیروئید پیشرفته عبارت است از: فشار خون پایین، کاهش تنفس، کاهش حرارت بدن، اختلال توجه و عدم پاسخ به محرک ها و حتی کما. لازم به ذکر است که در موارد بسیاری میکزودم می تواند کشنده باشد.
کم کاری تیروئید در کودکان و نوجوانان:
اگر چه کم کاری تیروئید اغلب بر زنان میانسال و مسن اثر می گذارد ولی هر شخصی می تواند بدین عارضه مبتلا شود، از جمله: کودکان و نوجوانان. در ابتدا کودکانی که بدون غده تیروئید و یا با غده تیروئیدی با عملکرد نامناسب متولد می شوند ممکن است شماری از علایم و نشانه های کم کالری تیروئید را داشته باشند.
اگر در یک نوزاد مشکلاتی مرتبط با کم کاری تیروئید وجود داشته باشد، عارضه های ظهور یافته معمولا عبارت هستند از:
* زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها (زردی)
در اغلب موارد این حالت هنگامی به وقوع می پیوندد که کبد کودک نمی تواند مولکولی به نام بیلی روبین را متابولیزه نماید. بیلی روبین در موقع تخریب گلبول های قرمز و فرسودگی مکانیسم های معمول بدنی ایجاد می شود.
* گرفتگی مداوم گلو
* زبان بزرگ و متورم
* تورم در صورت
به موازات پیشرفت بیماری، ممکن است که کودکان در غذا خوردن مشکل پیدا کنند و رشد و نمو طبیعی آن ها مختل شود.
آن ها ممکن است همچنین عارضه هایی به شرح زیر را داشته باشند:
* یبوست
* نیروی عضلانی کم
* خواب آلودگی بیش از حد
اگر کم کاری تیروئید در کودکان درمان نگردد حتی در موارد خفیف و ملایم اش نیز می تواند منجر به عقب افتادگی جسمی و ذهنی در کودک گردد.
به طور کلی در کودکان و نوجوانان مبتلا به کم کاری تیروئید نشانه هایی مشابه با علایم بیماری بزرگسالان ظهور می کند ولی همچنین ممکن است در آن ها یک سری مشکلات به شرح زیر ایجاد گردد:
* رشد ضعیف که منجر به کوتاهی قد کودک می گردد
* تاخیر در ظهور دندان های دائمی
* بلوغ دیررس
* تکامل و پیشرفت ذهنی نامطلوب و ضعیف
لازم به ذکر است که اگر کم کاری تیروئید در کودکان در اسرع وقت تشخیص داده نشود و درمان نشود می تواند تغییرات غیر قابل جبرانی را ایجاد نماید.
دکتر حمیدرضا فرشچی
